آییننامه نحوه جذب، گزینش و کارآموزی داوطلبان تصدی امر قضاء و استخدام قضات
شماره100/9968/9000 28/2/1392
با استناد به بند 3 اصل 158 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قانون استخدام قضات و شرایط کارآموزی مصوب 1343 و اصلاحیه آن، قانون شرایط انتخاب قضات دادگستری مصوب 1361 و اصلاحات آن، ماده واحده قانون تشخیص لزوم کارآموزی مصوب 1366، ماده واحده قانون اختیارات و وظایف رئیس قوه قضائیه مصوب 1371، ماده واحده قانون گذرانیدن مدت خدمت نظام وظیفه فارغالتحصیلان دانشکده علوم قضائی در محاکم قضائی کشور مصوب 1373 و اصلاحیه آن و با عنایت به اتخاذ رویکرد شایستهسالاری و انتخاب اصلح در جذب و استخدام قضات و آموزش پودمانی برای تربیت قضات دارای دانش، مهارت، اخلاق و تعهد حرفهای، آییننامه نحوه جذب، گزینش و کارآموزی داوطلبان تصدی امر قضاء و استخدام قضات به شرح مواد آتی تصویب میشود:
بخش اول: شرایط و نحوه جذب داوطلبان تصدی منصب قضاء
ماده1ـ جذب داوطلبان به دو شیوه عمومی و اختصاصی صورت میپذیرد.
فصل اول ـ شیوه عمومی
ماده2ـ جذب عمومی عبارت است از فرآیند جذب داوطلبان تصدی منصب قضاء از طریق آزمون ورودی کتبی و مصاحبه علمی.
ماده3ـ جذب عمومی داوطلبان تصدی منصب قضاء از میان دانشآموختگان مقطع کارشناسی رشته حقوق در هر یک از گرایشها، فقه و حقوق، الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، علوم قضایی، کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشآموختگان سطح دو حوزههای علمیه و بالاتر، از حوزههای مورد تأیید شورای عالی حوزههای علمیه صورت میپذیرد.
تعیین گروههای مجاز برای شرکت در فرآیند جذبعمومی در مورد دارندگان مدرک سطح 2 حوزه علمیه به عهده معاون آموزش و تحقیقات قوه قضائیه است.
تبصره ـ دارندگان مدارک تحصیلی دانشگاهی بالاتر به شرطی میتوانند در آزمون ورودی کتبی شرکت نمایند که مدرک کارشناسی آنان در یکی از گرایشهای رشته حقوق و یا حوزوی باشد.
ماده4ـ آزمون ورودی به صورت سراسری به وسیله مرکز جذب و آزمون معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه و در صورت صلاحدید معاون آموزش و تحقیقات با همکاری سازمانهای دیگر برگزار میشود.
تبصره ـ هزینه ثبتنام در آزمون ورودی، براساس پیشنهاد معاون آموزش و تحقیقات و با تصویب رییس قوه قضائیه تعیین میگردد.
ماده5 ـ داوطلبانی که معدل کل آنان در آزمون ورودی بیش از 50 درصد باشد به تعداد 3 برابر نیاز دستگاه قضایی از بین حائزان بالاترین نمرات برای انجام مصاحبه علمی دعوت میشوند در صورت ضرورت ظرفیت تکمیلی اعلام خواهد شد.
فصل دوم ـ شیوه اختصاصی
ماده6 ـ جذب اختصاصی عبارت است از فرآیند جذب داوطلبان تصدی منصب قضاء از طریق مصاحبه علمی، مطابق مقررات این آییننامه.
ماده7ـ جذب اشخاص زیر از طریق مصاحبه علمی انجام میپذیرد:
1 . دانشآموختگان کارشناسی حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای گروه اول، منوط به داشتن حداقل معدل 16.
2 . دانشآموختگان کارشناسی حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای گروه دوم، منوط به داشتن حداقل معدل 17.
3 . دانشآموختگان کارشناسی ارشد حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای گروه اول، منوط به داشتن حداقل معدل 16 و مدرک کارشناسی حقوق در هر یک از گرایشها، فقه و حقوق یا الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی.
4. دانشآموختگان کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای گروه اول، منوط به داشتن حداقل معدل16.
5 . دانشآموختگان کارشناسی ارشد حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای گروه دوم، منوط به داشتن حداقل معدل 17 و مدرک کارشناسی حقوق در هر یک از گرایشها.
6 . دانشآموختگان کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی و حقوق در هر یک از گرایشها از دانشگاههای گروه دوم، منوط به داشتن حداقل معدل17.
7. دانشآموختگان و دانشجویان دکتری تخصصی رشته الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، منوط به داشتن مدرک کارشناسی در رشته الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی یا مدرک کارشناسی ارشد پیوسته رشته الهیات، معارف اسلامی و ارشاد با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی.
8 . دانشآموختگان سطح دو از حوزههای علمیه گروه اول، منوط به داشتن مدرک کارشناسی حقوق در هر یک از گرایشها با حداقل معدل 16 مدرک کارشناسی.
9. دانشآموختگان سطح دو در گرایش حقوق و قضاء اسلامی از حوزههای علمیه گروه اول، منوط به داشتن حداقل معدل 17.
10. دانشآموختگان سطح سه در گرایشهای فقه و اصول و یا حقوق و قضاء اسلامی از حوزههای علمیه گروه اول.
11 . دانشآموختگان سطح چهار در گرایشهای فقه و اصول و یا حقوق و قضاء اسلامی از حوزههای علمیه گروه اول.
12. رتبههای اول تا دهم آزمون وکالت کانونهای استانی و رتبههای اول تا پنجاهم آزمون سراسری مرکز امور مشاوران و وکلاء قوه قضائیه و آزمون وکالت کانون مرکز، به تأیید مراجع مربوط.
13. وکلاء و مشاوران پایه یک دادگستری، مشروط به داشتن پنج سال سابقه کار متوالی و مؤثر به عنوان وکیل یا مشاور پایه یک دادگستری، به تأیید کانون یا مرکز مربوط.
تبصره ـ گروهبنـدی حوزههای علمیه و دانشگاهها براساس جایگاه علمی آنان به موجب شیوهنامهای خواهد بود که به پیشنهاد معاون آموزش و تحقیقات به تصویب رییس قوه قضائیه میرسد.
ماده8 ـ جذب اشخاص زیر از طریق مصاحبه تشخیصی انجام میپذیرد:
1. دانشآموختگان و دانشجویان مقطع دکتری تخصصی در هر یک از گرایشهای رشته حقوق، فقه و حقوق و گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی رشته الهیات، مشروط به داشتن مدرک کارشناسی در هر یک از گرایشهای رشته حقوق یا مدرک کارشناسی ارشد پیوسته در هر یک از گرایشهای رشته معارف اسلامی و حقوق.
2. دارندگان مدرک سطح سه یا چهار حوزه علمیه از حوزههای علمیه گروه اول، مشروط به داشتن مدرک کارشناسی در هر یک از گرایشهای رشته حقوق.
تبصره ـ منظور از مصاحبه تشخیصی، بررسی سوابق علمی و تجربی و داشتن قابلیتهای دانشی فرد برای تصدی منصب قضاء است.
ماده9ـ مزایای قابل اعطاء به قبولشدگان فرآیند جذب اختصاصی به شرح زیر است:
1. امکان تعیین محل خدمت برای دارندگان مدرک دکتری تخصصی در یکی از گرایشهای رشته حقوق یا سطح چهار و کسانی که با تأیید شورای عالی حوزههای علمیه دارای شش سال سابقه تحصیل در دوره خارج فقه و اصول هستند.
2. ایجاد تسهیلات برای ادامه تحصیل در مقطع بالاتر، برای مشمولان بندهای «3»، «4»، «5» و «6» ماده (7) با رعایت قوانین و مقررات و با توجه به نیازمندیهای قوه قضائیه.
3. اشتغال در پستهای قضایی مرتبط با تخصص تحصیلی، برای اشخاص موضوع ماده (8) و بندهای «3» و «4» ماده (7) این آییننامه.
ماده10ـ معاونت آموزش و تحقیقات میتواند مطابق شیوهنامهای که به تصویب رییس قوه قضائیه میرسد، سالانه به تعداد معینی از دانشجویان شاغل در مقاطع کارشناسی ارشد و بالاتر رشته حقوق یا معارف اسلامی و حقوق در دانشگاههای گروه اول را از مزایای بورسیه یا کمک هزینه تحصیلی بهرهمند کند.
ماده11ـ نحوه شنـاسایی اشخاص مشمـول جذب اخـتصاصی، کلیه امور مربوط به مصاحبـهها و نحوه اعتراض به تصمیم مرجع مصاحبه، به موجب شیوهنامهای است که به تصویب معاون آموزش و تحقیقات میرسد.
ماده12ـ کلیه داوطلبان پذیرفته شده در آزمون ورودی و همچنین اشخاص مذکور در مواد (7) و (8) این آییننامه حسب مورد به شرط موفقیت در مصاحبه علمی یا تشخیصی برای طی مراحل گزینش به اداره کل مربوط معرفی میشوند.
بخش دوم : گزینش داوطلبان تصدی منصب قضاء
ماده13ـ شرایط عمومی داوطلبان تصدی منصب قضاء به شرح زیر است:
1. تابعیت اصلی ایران.
2. اعتقاد و التزام عملی به دین مبین اسلام، ایمان و عدالت.
3. التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اصل ولایت مطلقه فقیه و عدم وابستگی تشکیلاتی به احزاب، سازمانها و گروههای غیرقانونی یا هواداری از آنها، مگر در صورت احراز توبه.
4. طهارت مولد.
5 . داشتن سلامت جسمی و روانی و توانایی برای انجام کار قضایی به موجب شیوهنامهای که به تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.
6 . داشتن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت از خدمت با لحاظ مقررات ماده واحده قانون گذرانیدن مدت خدمت نظام وظیفه فارغالتحصیلان دانشکده علوم قضایی در محاکم قضایی کشور.
7. نداشتن سابقه محکومیت کیفری مؤثر.
8 . حسن شهرت، اخلاق و امانتداری.
9. عدم اعتیاد به دخانیات، مواد مخدر و روانگردان.
10. داشتن حداقل 22 و حداکثر 36 سال تمام در روز ثبت نام.
تبصره ـ موارد زیر به شرط ارائه تأییدیه معتبر به حداکثر سن مقرر اضافه خواهد شد:
1. ایثارگران و خانواده آنان به مدت 2 سال.
2. داوطلبان دانشآموخته کارشناسی ارشد یا سطح سه، به مدت دو سال.
3. داوطلبان دانشآموخته دکتری تخصصی یا سطح چهار، به مدت چهار سال.
داوطلبان تنها میتوانند از یکی از موارد مذکور در این تبصره استفاده کنند و مدت اضافه شده به حداکثر سن مقرر، در هر حال، نمیتواند از چهار سال بیشتر باشد.
ماده14ـ اداره کل گزینش قضات پس از طی مراحل زیر حداکثر ظرف 4 ماه با تهیه گردش کار و اعلام نظر، پرونده را به هیئت احراز صلاحیت داوطلبان تصدی منصب قضا ارسال میکند:
1. استعلام از مراجع ذیربط.
2. تحقیقات محلی.
3. مصاحبه عقیدتی و سیاسی.
4. آزمونهای روان شناختی.
5 . تعدیل و توثیق داوطلب به وسیله حداقل دو نفر مشهور به عدالت.
ماده15ـ هستههای گزینش دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری و سایر دستگاههای وابسته به قوه قضائیه مکلفند به درخواست اداره کل گزینش قضات، پرونده گزینشی داوطلبانی که سوابقی از آنان را نزد خود دارند، به اداره کل مذکور ارسال کنند.
ماده16ـ اداره کل گزینش قضات موظف است در خصوص داوطلبان از مراجع آتی استعلام کند:
1. سازمان ثبت احوال کشور.
2. مراکز تحصیلات عالی داوطلب.
3. اداره سجل کیفری و عفو و بخشودگی.
4. اداره تشخیص هویت نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
5 . حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه.
6 . اداره کل تعیین صلاحیت و اسناد وزارت اطلاعات.
7. سازمان پزشکی قانونی.
8 . سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی.
تبصره ـ در صورت ضـرورت، حسب مورد، از سایر مراجع مربوط نیز استعلام به عمل خواهد آمد.
ماده17ـ تحقیقات محلی از محل سکونت، تحصیل و اشتغال داوطلب صورت میپذیرد.
ماده18ـ احراز عدم اعتیاد داوطلب به دخانیات، مواد مخدر و روانگردان و سلامت جسمی و توانایی وی برای انجام کار قضایی از طریق استعلام از سازمان پزشکی قانونی صورت میپذیرد.
ماده19ـ اداره کل گزینش قضات موظف است، از طریق آزمون روانشناختی، سلامت روانی و تناسب هوش و شخصیت، داوطلب منصب قضاء را مورد سنجش قرار دهد.
ماده20ـ احراز صلاحیت داوطلبان بر عهده هیأتهای سه نفره است که اعضاء آن از بین قضات و یا مسؤولان ستادی قوه قضائیه به وسیله رئیس قوه قضائیه برای مدت 3 سال تعیین میشوند.
تبصره ـ مدیرکل گزینش قضات به عنوان دبیر امور اجرایی هیأتها عهدهدار اموری از قبیل تعیین مکان و زمان برگزاری جلسات و دعوت از اعضاء است.
ماده21ـ اعضای هیأت پس از ملاحظه پرونده گزینشی داوطلبان و با توجه به نتیجه مصاحبه علمی داوطلب و نظریه اداره کل گزینش قضات در خصوص صلاحیت عمومی نامبردگان اظهارنظر میکنند. تصمیمات هیأت با اکثریت آراء اتخاذ میشود.
تبصره1ـ در موارد کثرت واجدین شرایط و محدودیت ظرفیت پذیرش، ضوابط انتخاب اصلح و ملاکهای تقدم به موجب شیوهنامهای است که به تصویب قوه قضائیه میرسد.
تبصره2ـ در صورت نقص تحقیقات و یا وجود ایراد شکلی در پرونده گزینشی داوطلبان، پرونده به اداره کل گزینش قضات اعاده میشود تا پس از رفع نقص و یا ایراد شکلی، مراتب به صورت خارج از نوبت، در جلسه هیأت مورد رسیدگی مجدد قرار گیرد.
ماده22ـ چنانچـه هیأت، صلاحیت داوطلب را احراز نکند یا رد نماید، مراتب به وسیله دبیرخانه به اطلاع وی میرسد و او میتواند حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ اطلاع، اعتراض خود را به صورت مکتوب به دبیرخانه تسلیم کند تا پرونده در هیأت تجدیدنظر مطرح گردد. در صورت عدم اعتراض در مهلت مقرر، پرونده بایگانی خواهد شد و گردش مجدد آن، در صورت درخواست داوطلب، منوط به تصمیم هیأت است. تصمیم هیأت در این خصوص قطعی است.
ماده23ـ هیأتهای تجدیدنظر مرکب از پنج نفر قضات عالی رتبه است که به وسیله رییس قوه قضائیه برای مدت سه سال انتخاب میشوند. تصمیمات هیأت تجدیدنظر که با رأی حداقل سه نفر از اعضاء هیأت اتخاذ میشود، قطعی است.
ماده24ـ جهات نقض تصمیمات هیأتهای بدوی به قرار زیر است:
1. وجود ایراد شکلی.
2. نقص تحقیقات.
3. عدم توجه به اسناد موجود در پرونده.
ماده25ـ هیأت تجدیدنظر به اعتراض داوطلب رسیدگی و چنانچه اعتراض را وارد نداند، پرونده را اعاده میکند. در غیر اینصورت، یکی از تصمیمات زیر اتخاذ خواهد شد:
1. نقض تصمیم هیأت بدوی و دستور طرح مجدد پرونده در هیأت هم عرض، در صورت عدم توجه به اسناد موجود در پرونده.
2. دستور رفع نقص پرونده و یا ایراد شکلی و رسیدگی مجدد در هیأت بدوی تصمیمگیرنده.
ماده26ـ اداره کل گزینش قضات فهرست اسامی پذیرفتهشدگان را پس از تکمیل مدارک استخدامی برای تمهید مقدمات برگزاری دوره کارآموزی، به معاونت آموزش و تحقیقات ارسال میکند.
موضوع مطلب :